Aort Kapak Darlığı Nedir?
Aort kapak darlığı (aort stenozu), kalbin sol karıncığından(sol ventikül) çıkan kanın, aort kapağından geçerek vücuda pompalanması sırasında karşılaştığı direncin artması durumudur. Bu durum, aort kapağının daralması veya yeterince açılamaması nedeniyle ortaya çıkar. Sonuç olarak, kalbin sol ventrikülü daha fazla çalışmak zorunda kalır ve zamanla kas kitlesi artar (hipertrofi), bu da kalp yetersizliğine yol açabilir.
Aort Kapak Darlığının Nedenleri?
- Kalıtsal biküspid aort kapağı: Normalde üç yaprakçıklı olması gereken kapak, iki yaprakçıklıdır ve bu durum kapakta zamanla kireçlenmeye ve darlığa neden olabilir.
- Yaşa bağlı dejeneratif kalsifikasyon: İleri yaşla birlikte kapakta kireçlenme ve hareket kısıtlılığı gelişir.
- Romatizmal kapak hastalığı: Geçirilmiş romatizmal ateş sonrası kapaklarda deformasyon ve daralma olabilir.
Aort Kapak Darlığı Belirtileri Nelerdir?
Aort darlığı uzun süre belirti vermeyebilir. Darlık ilerledikçe:
Aort kapak darlığı olan hastalarda genellikle göğüs ağrısı (anjina), eforla artan nefes darlığı, bayılma (senkop), belirgin yorgunluk hissi ve kalp yetmezliğine ait bulgular görülebilir. Bu belirtiler genellikle kapak darlığının ileri evrelerinde ortaya çıkar ve hastalığın ciddiyetini yansıtır.
KALP YETMEZLĞİNE BAĞLI GELİŞEN BULGULAR: Kalp yetmezliği gelişen hastalarda, özellikle merdiven çıkma ya da yürüme gibi fiziksel aktiviteler sırasında ortaya çıkan ileri derecede nefes darlığı görülebilir. Bu nefes darlığı gece yatarken artabilir ve hastayı dik pozisyonda uyumaya zorlayabilir (ortopne). Ayrıca, gece uykudan nefes darlığıyla uyanma durumu olan paroksismal noktürnal dispne de sık rastlanan bir şikâyettir. Ayak bileklerinde ve bacaklarda şişlik (ödem), karında dolgunluk ve şişlik hissi, halsizlik, çabuk yorulma, iştahsızlık ve buna bağlı kilo kaybı da kalp yetmezliği bulguları arasında yer alır. Bazı hastalarda soğuk terleme ve ciltte solukluk gibi sistemik belirtiler de görülebilir. Bu bulgular, kalbin vücut dokularına yeterli oksijen ve besin taşıyamamasının klinik yansımalarıdır.
Aort Kapak Daralığı Teşhisi Nasıl Konulur?
Aort kapak darlığının tanısı, hastanın şikâyetleri, doktor muayenesi ve bazı görüntüleme testleriyle konur. Öncelikle hastada göğüs ağrısı, nefes darlığı, bayılma gibi şikâyetler varsa doktor kalbi dinler. Bu hastalarda genellikle kalpte üfürüm adı verilen anormal sesler duyulur.
Tanının kesinleşmesi için kalp ultrasonu (ekokardiyografi) yapılır. Bu yöntemle kalbin içi, kapakların yapısı ve kanın akışı görüntülenir. Kapakta daralma olup olmadığı, kalbin bu duruma nasıl tepki verdiği bu testle anlaşılır.
Gerekirse daha detaylı inceleme için yemek borusundan yapılan ultrason (TEE), kalp anjiyosu ya da bilgisayarlı tomografi gibi ek testler de yapılabilir.
Aort Kapak Darlığı Tedavisi Nedir?
Aort kapak darlığının tek kesin tedavisi, daralmış kapağın değiştirilmesi ya da onarılmasıdır. İlaçlar sadece hastalığın belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir ama kapağın daralmasını durdurmaz.
Takip ve İlaç Tedavisi (Hafif veya Orta Darlıkta):
- Eğer darlık hafif ya da orta derecedeyse ve hasta şikâyetçi değilse, düzenli aralıklarla kontroller yapılır.
- Bu süreçte tansiyon ilaçları gibi destekleyici tedaviler verilebilir.
- Amaç kalbin fazla zorlanmasını önlemektir.
Kapak Değişimi (Ciddi Darlık + Şikâyet Varsa):
Açık Kalp Ameliyatı ile Kapak Değişimi (AVR): Kalp açılarak daralmış kapak çıkarılır ve yerine yapay (mekanik ya da biyolojik) bir kapak takılır.
TAVI (Transkateter Aort Kapak İmplantasyonu): Ameliyat riski yüksek olan yaşlı hastalarda kasıktan girilerek, kalp açılmadan kapak değişimi yapılabilir.
